काठमाडौं । जाडोमा प्राय: सबैले नुहाउन मनतातो पानी प्रयोग गर्छौं । मनतातो पानी पिउँदा पेट, छालासहित स्वास्थ्यमा विभिन्न लाभ लिन सकिन्छ । तर के यो तपाईंको योनीको लागि राम्रो छ ? हामीलाई थाहा छ, लामो समयसम्म तातोपानीले नुहाउँदा हाम्रो छाला सुख्खा हुन्छ । तर के तपाईंलाई थाहा छ मनतातो पानीमा लामो समय बिताउँदा तपाईंको योनीमा कस्तो असर पर्छ ? सामान्यतया महिलाहरूले मनतातो पानीले योनी सफा गर्छन् । यसका पछाडि मनतातो पानीले ब्याक्टेरिया र कीटाणुहरू मार्ने विश्वास छ । तर के यो साँचो हो, वा केवल एक मिथ्या मात्रै हो ? प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ डा. आस्था दयालले योनीमा मनतातो पानीले पार्ने असरबारे खुलेर कुरा गरेकी छिन् ।
के मनतातो पानीले योनी सफा गर्नु सुरक्षित छ ?
योनीमा केही अम्लीय पार्टिकुलेट पीएच हुन्छ, जसले योनीमा ब्याक्टेरियाको सन्तुलन कायम राख्छ । यस्तो अवस्थामा मनतातो पानीले योनी सफा गर्दा वा लामो समयसम्म तातो पानीले नुहाउँदा पिएच असन्तुलन हुनुका साथै संक्रमणको जोखिम बढ्न सक्छ । जाडो मौसममा लामो समयसम्म तातो पानीले नुहाउँदा छालाको प्राकृतिक त्वचा पातलो हुन्छ र छालामा सुख्खापन आउन सक्छ । योनीको छाला बढी संवेदनशील हुन्छ, त्यसैले लामो समयसम्म तातो पानीले नुहाउने वा हरेक दिन मनतातो पानीले आफ्नो योनी सफा गर्दा सुख्खापनको सिकार हुनुपर्छ । यसमा इन्फ्लामेसन र एक्जिमा जस्ता समस्या पनि हुन सक्छन् । यसका साथै योनीमा यी समस्याको जोखिम बढी हुन्छ ।
योनीको भित्री भागमा मनतातो पानी प्रयोग गर्दा के हुन्छ ?
यदि तपाईं आफ्नो योनीभित्र तातोपानी प्रयोग गर्नुहुन्छ वा बारम्बार धुनुहुन्छ भने, योनीको पीएच परिवर्तन हुन्छ । यस्तोअवस्थामा योनीको ब्याक्टेरियाको सन्तुलन बिग्रन्छ । योनीमा इक्रोबायोमको सन्तुलन बिग्रन सक्ने खत्तरा हुनुका साथै योनीमा संक्रमणको जोखिम उच्च हुन्छ । डा. आस्था दयाल भन्छिन्, ‘लामो समयसम्म मनतातो पानीमा योनी सफा गर्दा योनीमा हुने ब्याक्टेरियाको इन्फेक्सन, फंगल इन्फेक्सन वा पेल्भिक इन्फ्लामेटरी डिजिजजस्ता इन्फेक्सन हुन सक्छ । त्यसैले मनतातो पानी योनी सफाईको लागि सिफारिस गरिएको छैन ।’
डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्
यदि तपाईंलाई योनीबाट रगत बग्ने समस्या छ भने, वा अधिक गन्ध र चिलाउने समस्या छ भने समयमा नै विचार गर्नुहोस । यदि तपाईं माथि उल्लेख भएका समस्या समाधान गर्न बारम्बार मनतातो पानीले आफ्नो योनी सफा गर्नुहुन्छ भने एक पटक डाक्टरसँग जाँच गराउनु राम्रो हुन्छ । डाक्टरले तपाईंलाई भएको संक्रमण के हो भनेर थाहा पाएपछि उपचार वा एन्टिबायोटिक, एन्टीफंगल सिफारिस गर्न सक्छन् । किनभने धेरै धुनु योनीको स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्छ ।
योनी सफा गर्ने सही तरिका के हो ?
योनी आफैं सफा हुने अंग हो, यसमा आफूलाई सफा राख्ने आफ्नै क्षमता हुन्छ । त्यसैले हामी योनीलाई भित्रबाट सफा गर्न सल्लाह दिइदैँन् । योनी सफा गर्दा सामान्य पानीले बाहिरी छाला मात्र सफा गर्नुहोस्, जुन योनीको ओठ हो । सफा गर्दा साबुनसहित अन्य कुराहरु प्रयोग नगर्न सल्लाह छ ।